به گزارش ساری فردا و به نقل از خبرگزاری تسنیم از ساری، استقبال گسترده مسافران از مازندران هرچند موتور محرکهای برای رونق اقتصاد محلی و صنعت گردشگری به شمار میرود، اما در عین حال، چالشهایی جدی را نیز در زمینه مدیریت ایمنی، خدماترسانی و کنترل بحرانهای احتمالی در پی دارد.
یکی از مهمترین محورهای حساس و آسیبپذیر در این میان، سواحل دریای خزر است؛ نقاطی که بهرغم جذابیت ظاهری، به دلیل شرایط متغیر اقلیمی، جزر و مدهای شدید، شیب کف دریا و فقدان مهارت کافی شناگران، میتوانند در کمترین زمان ممکن به صحنهای از حوادث تلخ و جبرانناپذیر تبدیل شوند.
بنا بر آمار رسمی، هر ساله دهها نفر به دلیل شنا در مناطق ممنوعه یا بیتوجهی به هشدارهای ایمنی جان خود را از دست میدهند؛ آماری که بخش عمدهای از آن مربوط به مسافران غیربومی است.
در چنین شرایطی، اجرای طرحی جامع برای مدیریت سواحل ضروری است؛ طرحی که همزمان با آغاز هر تابستان، با عنوان «طرح دریا» به مرحله اجرا درمیآید.
این برنامه چندوجهی، با تمرکز بر سه محور افزایش ضریب ایمنی شناگران، ساماندهی خدمات ساحلی و کاهش آمار غرقشدگی، از سوی ستاد اجرایی استان به اجرا گذاشته میشود و دربرگیرنده حضور منسجم ناجیان غریق، نیروهای امدادی، تیمهای انتظامی و نهادهای خدماتی در نوار ساحلی است.
طرح امسال در شرایطی آغاز میشود که بر اساس آمار اعلامشده، در سال گذشته استان مازندران توانسته با همکاری میانبخشی و استقرار هدفمند نیروهای نجات غریق، کاهش ۵۲ درصدی آمار تلفات ناشی از غرقشدگی را ثبت کند.
با این حال، گستردگی مناطق حادثهخیز، ناهماهنگی میان برخی نهادها و کمبود اعتبارات مورد نیاز، همچنان از چالشهای اصلی پیش روی طرح است.
کسی نباید در این دریا جانش را از دست بدهد
ساعت هنوز به نه صبح نرسیده، اما خورشید با نیرویی خیرهکننده بر پهنه دریای خزر میتابد. امواج، با ریتمی نرم و آهنگین، به ساحل شنی بابلسر میرسند و در زیر چترهای آبی و سفید رنگ محو میشوند. نسیمی ملایم از سوی دریا میوزد، عطر نمک و جلبک را با خود میآورد و شنهای گرم را زیر پای رهگذران به رقص درمیآورد. صدای خندهی کودکان، گفتوگوی آرام خانوادهها و نوای موجها در هم میآمیزند و تابلویی زنده از یک روز تابستانی در سواحل مازندران خلق میکنند.
نخستین گردشگران با تیوپهای رنگارنگ، حولههای آویخته بر شانه و بطریهای آب خنک که قطرات شبنم بر آنها نشسته، به سوی ساحل گام برمیدارند. در این میان، مردی با پوست آفتابسوخته و عینکی ساده بر چشم، بر سکویی چوبی نشسته و نگاهش به خط افق دریا دوخته شده است.
بر پشت لباسش با حروف درشت نوشته شده: «ناجی غریق». او احمد است، ۳۲ ساله، اهل قائمشهر، با ۹ سال تجربه در نگهبانی از جان انسانها در برابر امواج خزر.
وقتی از او میپرسم کارش را از چه زمانی آغاز کرده، با لبخندی آرام پاسخ میدهد:
«از ساعت شش صبح. پیش از آنکه اولین گردشگر به ساحل برسد، ما اینجا هستیم. تا غروب، نگاهمان از دریا جدا نمیشود. این مسئولیت، لحظهای غفلت نمیپذیرد.»
او به کیف کوچکی که کنارش قرار دارد اشاره میکند و میافزاید: «امسال برای اولینبار کیفهای کمری کمکهای اولیه در اختیارمان قرار گرفته است. پیشتر تنها به سوت و حلقه نجات مجهز بودیم، اما حالا بانداژ، ماسک تنفسی، دستکش استریل و حتی سرم فوری داریم. این تجهیزات به ما امکان میدهد تا در لحظات حیاتی، پیش از رسیدن آمبولانس، اقدام کنیم.»
وقتی از خاطراتش میپرسم، نگاهش برای لحظهای به دوردستها میرود؛
«سال گذشته کودکی هشتساله را از دل امواج بیرون کشیدم. موج او را غافلگیر کرده بود و چند متر زیر آب فرو رفته بود. اگر چند ثانیه دیرتر میرسیدم …»
صدایش مکث میکند. سپس با غروری پنهان ادامه میدهد: «ما ناجیان غریق هستیم. جان انسانها را بر جان خود مقدم میدانیم. این کار نه تنها وظیفه، بلکه عشقی عمیق است.»
در گوشهای دیگر از ساحل، همکاران احمد در حال آمادهسازی سکوهای نظارتی هستند. جوانانی با لباسهای یکدست قرمز و زرد، با بدنی ورزیده و چشمانی هوشیار. شنهای داغ زیر پایشان انگار برایشان بیمعناست، چرا که وظیفهای بزرگتر در انتظارشان است: نجات جان انسانها.
یکی از آنها، رضا، ۲۷ ساله و اهل ساری، میگوید: «پیش از آغاز طرح دریا، دورههای آموزشی فشردهای را پشت سر میگذاریم. از تکنیکهای احیای قلبی-ریوی تا نجات در شرایط موجهای بلند و کار با قایق و جتاسکی. دریا زیبا اما فریبنده است. جریانهای شکافنده میتوانند در یک لحظه خطرآفرین شوند.»
طرح دریا، که هر سال از اواخر بهار تا پایان تابستان در سواحل مازندران اجرا میشود، امسال با حضور بیش از ۱۲۰۰ ناجی غریق، ۸۰ ایستگاه نظارتی، و دهها قایق و جتاسکی در ۴۰۰ نقطه از سواحل استان فعال است.
این طرح، که با همکاری هلالاحمر، نیروی انتظامی و اورژانس اجرا میشود، هدفی ساده اما عمیق دارد: جلوگیری از غرقشدگی و حفظ ایمنی گردشگران. بر اساس آمار، در سال گذشته ناجیان غریق بیش از ۳۰۰ نفر را از خطر مرگ حتمی نجات دادند، هرچند همچنان بیاحتیاطی برخی گردشگران منجر به حوادثی تلخ میشود.
در کنار سکوهای نظارتی، خانوادهها از لحظات حضور در ساحل لذت میبرند. سمیه، مادری ۳۵ ساله از تهران که با دو فرزندش به بابلسر آمده، میگوید: «هر سال به این ساحل میآییم. حضور ناجیان غریق آرامشخاطر میبخشد. سال گذشته یکی از آنها، پسرم را که از محدوده امن دور شده بود، بهموقع بازگرداند.»
در هوای نمدار ساحل، میان امواج بیقرار خزر، طرح دریا بار دیگر جان گرفته است. ناجیانی چون احمد و رضا، با چشمانی تیزبین و دلی پر از تعهد، نگهبانان این پهنهی آبیاند. مأموریت آنها روشن است: «هیچکس نباید در این دریا جان خود را از دست بدهد.»
کمبودها بیشتر از خدمات به چشم می آیند
ساحل پرجنبوجوش بابلسر، همیشه پر است از گردشگرانی که چند صباحی آمدند تا دور از هیاهو محل زندگیشان آرامش را تجربه کنند. یکی از آن ها حمید است که همراه خانوادهاش برای بهرهمندی از زیباییهای ساحل و آرامش دریا به بابلسر سفر کرده؛ با این حال، هنگامی که از وی درباره وضعیت خدمات ایمنی و امکانات طرح دریا در ساحل بابلسر میپرسم، با دقت و تأمل به بیان دیدگاههای خود پرداخت و نکاتی را درباره کمبودها و چالشهای موجود مطرح میکند.
حمید در ابتدا از حضور ناجیان غریق در ساحل ابراز رضایت کرده و ادامه میدهد: «حضور ناجیان غریق در ساحل بابلسر اطمینانبخش است. مشاهده کردم که آنها با دقت و هوشیاری، رفتار شناگران را زیر نظر دارند. در یک مورد، زمانی که فرزندم بیش از حد مجاز به سمت عمق آب پیش رفت، یکی از ناجیان بهسرعت به او تذکر داد و این اقدام به ما احساس امنیت داد.»
با این وجود، وی به سرعت به یکی از کمبودهای مشهود اشاره میکند؛ «با توجه به ازدحام گردشگران، بهویژه در ایام تعطیل، تعداد ناجیان غریق به نظر ناکافی میرسد. در ساحلی به این شلوغی، حضور تعداد بیشتری از ناجیان میتوانست نظارت مؤثرتری را تضمین کند و احتمال بروز حوادث را کاهش دهد.»
وی همچنین به کمبود علائم و تابلوهای هشداردهنده در ساحل اشاره میکند و میگوید: «هرچند در برخی نقاط ساحل، تابلوهایی با مضمون “شنا ممنوع” یا هشدار درباره جریانهای خطرناک نصب شده است، اما تعداد این تابلوها محدود است. در برخی مناطق که عمق آب بهطور ناگهانی افزایش مییابد یا جریانهای زیرآبی خطرناک وجود دارد، هیچگونه علامت یا تابلوی هشداردهندهای دیده نمیشود. این موضوع برای گردشگرانی که با ویژگیهای ساحل آشنا نیستند، میتواند خطرآفرین باشد. ما به دلیل سفرهای مکرر به این منطقه، با احتیاط عمل میکنیم، اما برای مسافران جدید، فقدان این علائم میتواند به حوادث ناگوار منجر شود.»
او در ادامه به کمبود امکانات رفاهی و زیرساختی در ساحل میپردازد؛ «امکانات اولیه مانند سرویسهای بهداشتی، دوشهای آب شیرین، و محلهای استراحت مناسب در ساحل بابلسر محدود است. بهعنوان مثال، تعداد سرویسهای بهداشتی پاسخگوی حجم بالای گردشگران نیست و وضعیت نظافت آنها نیز گاهی نامناسب است. همچنین، نبود سایهبانهای کافی یا مکانهای مشخص برای استراحت خانوادهها، بهویژه در روزهای گرم، باعث ناراحتی گردشگران میشود.»
وی همچنین به ضرورت اطلاعرسانی بهتر اشاره میکند و میگوید: «بسیاری از گردشگران از قوانین شنا یا خطرات احتمالی ساحل اطلاع کافی ندارند. اگر بروشورهایی در ورودی ساحل توزیع شود یا اطلاعرسانی از طریق بلندگوهای ساحلی انجام گیرد، میتواند به افزایش آگاهی و کاهش حوادث کمک کند. گاهی اوقات، گردشگران به دلیل ناآگاهی از جریانهای دریایی یا مناطق خطرناک، خود را در معرض خطر قرار میدهند.»
حمید در پایان، ضمن قدردانی از تلاشهای هیئت نجات غریق و غواصی مازندران، ابراز امیدواری میکند که با رفع این کمبودها، تجربهای ایمنتر و دلپذیرتر برای گردشگران فراهم شود.
او تأکید میکند: «ساحل بابلسر ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، اما اگر این نواقص برطرف شود، هم امنیت بیشتری تأمین میشود و هم رضایت گردشگران افزایش مییابد.»
آمادگی کامل ناجیان غریق مازندران برای اجرای طرح دریا با تجهیزات پیشرفته و پشتیبانی مالی
نقی کریمیان، رئیس هیئت نجات غریق و غواصی استان مازندران، با اعلام آمادگی کامل این هیئت برای اجرای طرح دریا در سواحل استان، در جمع رسانهها از سازماندهی و آموزش حدود ۱,۲۰۰ ناجی غریق خبر داد. وی تأکید کرد که این نیروها پس از گذراندن دورههای آموزشی تخصصی و با دریافت گواهینامههای معتبر، در حالت آمادهباش کامل قرار دارند و به محض دریافت ابلاغ رسمی از سوی وزارت کشور و استانداری مازندران، در نقاط تعیینشده سواحل این استان مستقر خواهند شد.
کریمیان اعلام کرد که هیئت نجات غریق و غواصی مازندران بهعنوان پیشگام در حوزه تجهیزات امدادی ساحلی در سطح کشور شناخته میشود. او در این باره اظهار کرد: «برای اولینبار در ایران، ناجیان غریق استان به کیفهای کمری مجهز شدهاند که حاوی تجهیزات کامل کمکهای اولیه است. این کیفها شامل اقلامی نظیر باند، گاز استریل، پنبه، چسب زخم، قیچی پزشکی، ماسک تنفسی، دستکش یکبارمصرف، و سرم قندی فوری هستند. این تجهیزات بهگونهای طراحی شدهاند که در لحظات حساس و طلایی عملیات نجات، امکان ارائه خدمات اولیه پزشکی را به ناجیان غریق فراهم کرده و شانس نجات جان افراد را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهند.»
وی افزود: «این ابتکار نهتنها در ارتقای کیفیت خدمات نجات غریق تأثیرگذار است، بلکه بهعنوان یک الگوی موفق میتواند در سایر استانهای ساحلی کشور نیز پیادهسازی شود. ما با این اقدام، استانداردهای امداد و نجات ساحلی را در ایران به سطح جدیدی ارتقا دادهایم.»
رئیس هیئت نجات غریق و غواصی مازندران در ادامه به بهبود وضعیت مالی این هیئت اشاره کرد و گفت: «خوشبختانه برخلاف سالهای گذشته، در سال جاری هیچگونه بدهی معوقهای به ناجیان غریق نداریم. تمامی حقوق، دستمزدها و مطالبات مالی این نیروها تا امروز بهطور کامل پرداخت شده است. این موضوع تأثیر بسزایی در افزایش انگیزه و اعتماد ناجیان غریق داشته و آنها را قادر ساخته تا بدون دغدغه مالی، با تمرکز کامل به انجام وظایف خود در سواحل بپردازند.»
کریمیان این دستاورد را نتیجه برنامهریزی دقیق و حمایتهای مالی مؤثر دانست و افزود: «ما معتقدیم که تأمین مالی بهموقع و مناسب، یکی از مهمترین عوامل در حفظ روحیه و کارایی نیروهای امدادی است. این اقدام نشاندهنده تعهد هیئت به حمایت از ناجیان و بهبود شرایط کاری آنهاست.»
کریمیان همچنین از همکاری نزدیک هیئت نجات غریق با شهرداریها، دهیاریها و بخش خصوصی در راستای تأمین نیازهای لجستیکی ناجیان خبر داد.
وی اظهار کرد: «این همکاریها شامل تأمین تجهیزات، امکانات رفاهی و پشتیبانیهای میدانی است که به بهبود عملکرد ناجیان در سواحل کمک شایانی میکند. با توجه به حجم بالای مسافران و گردشگرانی که در فصل تابستان به سواحل مازندران سفر میکنند، این حمایتها نقش کلیدی در اجرای موفق طرح دریا خواهد داشت.»
وی با اشاره به حساسیت شرایط سواحل مازندران به دلیل حضور گسترده مسافران، افزود: «سواحل مازندران به دلیل موقعیت جغرافیایی و جذابیتهای گردشگری، هرساله میزبان میلیونها گردشگر است. این موضوع مسئولیت ما را در تأمین امنیت و سلامت مسافران دوچندان میکند. با آغاز رسمی طرح دریا، امیدواریم با هماهنگیهای انجامشده و آمادگی کامل ناجیان، شاهد کاهش چشمگیر حوادث دریایی و غرقشدگی در سواحل باشیم.»
کریمیان در پایان تأکید کرد که هدف اصلی طرح دریا، تأمین ایمنی گردشگران و کاهش حوادث ناگوار در سواحل است و گفت: «با توجه به اقدامات انجامشده، از جمله آموزشهای تخصصی، تأمین تجهیزات پیشرفته، تسویه مطالبات مالی و همکاریهای لجستیکی، ما در موقعیتی قویتر از همیشه قرار داریم. امیدواریم با اجرای دقیق این طرح، بتوانیم تجربهای امن و خاطرهانگیز برای مسافران سواحل مازندران فراهم کنیم.»
انتهای پیام/