برای رهایی از مشکلات جامعه باید از نخبگان در بخش های مختلف بهره مند شد و نیاز است هر مدیر یک مشاور نخبه داشته باشد تا شاهد پیشرفت در کشور باشیم.
عباس رضائی رئیس باشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان مازندران در گفت و گو با خبرنگار ساری فردا، با اشاره به اهمیت افراد نخبه در جامعه گفت: ایجاد مکانی امن برای جوانان مستعد، یاریجستن از افکار برجسته و عملیاتیکردن برنامه موجب شد که در هر واحد دانشگاه آزاد اسلامی دفتر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبه راهاندازی شود.
وی افزود: باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی در راستای اجرای سیاستهای جمهوری اسلامی و منویات مقام معظم رهبری در زمینه برنامهریزی برای جذب نخبگان و پرورش و هدایت دانشجویان و دانشآموزان مستعد بهعنوان نخستین مرکز شناسایی، جذب، پرورش، هدایت و حمایت پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاهی در سال ۱۳۷۷ راهاندازی شد.
رضائی گفت: در حال حاضر دفاتر باشگاه در بیش از ۳۰۰ واحد دانشگاهی و ۱۰۰ آموزشکده سما در سراسر کشور در حال انجام مأموریت شناسایی، هدایت و فعالسازی فعالیتهای خودجوش دانشآموزی و دانشجویی و ایجاد روحیه مسئولیتپذیری پژوهشی و پرورش دانشجویان و دانشآموزان مستعد دانشگاه آزاد اسلامی هستند.
رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان مازندران خاطر نشان کرد: این باشگاه ، از سال ۱۳۷۷ تاکنون با جذب بیش از ۹۵ هزار عضو از میان دانشآموزان و دانشجویان که ۲۳ هزار و ۸۸۳ نفر آنان فعال هستند از اعضای خود حمایتهای معنوی و مادی انجام داده و در برنامه جدید باشگاه، رویکرد فعالیتمحوری جایگزین تحصیلاتمحوری شده است.
این مسئول گفت: باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی
قصد دارد با ایجاد رقابت علمی و سایر فعالیتهای پژوهشی، زمینه رشد و پرورش بهتر اعضای مستعد خود را ایجاد کند.
وی؛ درباره تعریف جامع وکامل از نخبگی ، نخبه بودن و اینکه نخبه به چه کسی گفته می شود گفت:
نخبگی و جامعه نخبگان یک پدیده بسیار پیچیده اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامیست و یک فرد علاوه بر برخی قابلیت های شخصی باید در درون یک دینامیک پیچیده در سطوح مختلف از خانواده تا ملی قرار گیرد تا روزی عنوان نخبه را کسب کند؛ و این دینامیک طوریست که بیشتر قابلیت های شخصی، تقریبا فاکتوری بوده که می توان آن را حذف کرد و تقریبا هر کسی می تواند در جایگاه نخبگی قرار گیرد اگر بر مکانیزم های بسیار سخت گیرانه ورود به جامعه نخبگی غلبه کند.
رضائی اظهار کرد: نخبه به فرد برجسته و کارآمدی گفته میشود که اثرگذاری وی در تولید و گسترش علم و هنر و فناوری و فرهنگسازی و مدیریت کشور محسوس باشد و هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری وی در راستای تولید و گسترش دانش و نوآوری موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه علمی و اعتلای جامعه انسانی کشور شود.
رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان مازندران در باره اثرگذاری نخبگان فرهیخته دانشگاهی در جامعه نیز گفت: اصلی ترین ماموریت نظام نخبگانی، زمینه سازی برای اثرگذاری بهینه گروه های نخبه در مدیریت تحولات جامعه است و در باشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان همه ی فرآیندها و سیاست گذاری ها، زمینه سازی برای اثرگذاری فرد نخبه در جامعه است نخبگان هم تمایل به ابراز توانمندی های خود دارند بهمین دلیل از جامعه انتظار داریم که آنان را بپذیرند و با آنها تعامل داشته باشند و لازم است، زیرساخت های کلانی مانند شایسته سالاری و عدالت محوری فراهم شود تا نخبگان بتوانند در توسعه جامعه اثرگذار باشند.
وی افزود: بعنوان نمونه ما در فناورهای نوین از تحصیل کرده ها و فارغ التحصیلان خیلی درست استفاده کرده و میکنیم. مانند، فناوری نانو و بیوتکنولوژی و سلولهای بنیادی، هسته ای، هوا فضا…اما وقتی که یک معضل اساسی و بحران در جامعه بوجود می آید ما خیلی اثر نخبگان را در جامعه نمی بینیم و افرادی که دارای تحصیلات فاخر و جایگاه حقیقی اظهار نظر هستند چندان مورد توجه قرارنمیگیرند و بجای آنها از افراد غیر متخصص بیشتر استفاده می شود. اینها نشات گرفته از عدم نخبه گماری درکشور است.
رضائی: در پاسخ به این سوال چرا احساس می کنید نخبگان و تحصیل کرده ها مورد اقبال و توجه نیستند،
گفت: دراکثر مواقع مشاهده می کنیم نخبگان اصلی ما درحاشیه هستند و آنطور که باید به آنها بها داده نمیشود و فقط ازآنها انتظار حضور در دانشگاه برای فعالیت در ازمایشگاه ها و پژوهشگاه ها می باشد. اشتباه ازهمین جا شروع می شود و همین موضوع باعث بروز کاستی های بعدی خواهد شد که متاسفانه یکسری افراد غیر متخصص جایگاهایی را اشغال می کنند و در برخی مواقع حتی ماموریت آگاهی بخشی عمومی را نیز به عهده می گیرند.
وی: درباره مشکلات آینده جامعه نیز خاطر نشان کرد: باید بهراسیم از زمانی که شبه نخبگان جای نخبگان و فرهیختگان واقعی ، متعهد و متخصص ما را در جامعه بگیرند.
به دلیل اینکه، طرح مساله کردن در کشور کار سختی به نظر نمیرسد، اما حل مساله بحران بزرگی است و هنگامی که یاد بگیریم با مشکلات و مسائل در جریان کشور به خوبی روبهرو شویم و از پس حل کردن مشکلاتمان بر بیاییم آن هنگام است که میتوانیم بگوییم که توانایی فائق آمدن بر مشکلات را دارا هستیم. برای حل بحران های بزرگ فقط و فقط یک راهحل وجود دارد و آن این است که از طرح مسائل و مشکلات نترسیم و بتوانیم راهکارهای مناسبی را برای حل مشکلات جامعه ارائه بدهیم. انگار کسی بلد نیست به حل مسائل برسد.
این مسئول: با بیان اینکه، گره های کور بدست نخبگان باز می شود اما ما به آنها کمتر بها داده ایم و ازآنها استفاده درست نکرده ایم، گفت: بهعنوان مثال برای معضل اعتیاد کدام راهحل درست جامعهشناسی را به یاد میآورید که در کشورمان عملی شده باشد یا کدام طرح پیشنهادی درباره ازدواج جوانان ثمر داشته است. این مشکلات قرار نیست به راحتی حل شوند. باید دلمان بسوزد که نمیسوزد و این همان بحران بزرگی است که بهعنوان آسیب بزرگ جامعه ما بشمار می آید.
رضائی اطهار کرد : یکی از راهکارها این است که به معنای واقعی ، هر رئیس ارگان از یک دستیار یا مشاور نخبه در کنار خودش استفاده کند. آن فرد نخبه می تواند موارد تاثیر گذار را به نحو مقتضی و با هوش وافر و انگیزه فراوان به حوزه مدیریتی وبدنه ارگان منعکس و از بروز مسائل بحران زا و غیر کارشناسی جلوگیری کند و منظور ازنخبه فقط نخبه دانشگاهی نیست بلکه افرادی که دارای هوش و تحصیلات مناسب در زمینه مورد نیاز باشند هم می توانند عصای دست سازمان باشند.
رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان مازندران گفت: امروزه با توجه به اینکه تعداد نخبگان از مشخصه های جوامع مدرن بوده و هر روز شاهد ظهور نخبگان جدیدی در جامعه هستیم که صاحب فکر و اندیشه بوده و نماینده بخشی از جامعه و یا اثرگذار بر آن می باشند. از جمله : نخبگان علمی ،نخبگان سیاسی ،نخبگان کارگر ،نخبگان دانشجو،نخبگان کشاورز و… هستند .
این مسئول گفت: در عمل ما نخبه پروری را خوب انجام میدهیم اما زمانی که باید این نخبه ها را بکار بگیریم مکانیزم کارآمد نداریم، و این خطر مهاجرت را نیز بیشتر میکند. در حقیقت نخبه پروری زمانی ارزش پیدا میکند که شما همزمان نخبه گماری داشته باشید وگرنه همان نخبه پروری هم برای شما جز افزودن هزینه و پرورش نیروی ماهر و زبردست برای کشورهای پیشرفته چیز دیگری نیست و تنها در این صورت می شود فاصله میان نخبگان و بطن جامعه رو کم کرد .
وی خاطر نشان کرد: تعدد نخبگان موجب تحرک جامعه و پویایی آن شده که امکان نوآوری را مهیا می کند و باید میان دانشمند و مخترع با نخبه تفاوت قائل شد بدیل اینکه در هر جامعه بایستی اداره امورهر بخش به دست نخبگان همان حوزه باشد تا بتوانند با تصمیم گیری صحیح و مشارکت به عنوان بازیگران فعال، نقش اجتماعی خود را ایفا کرده و از سوی دیگر با استفاده از نفوذ خود الگوسازی کرده و در هدایت نسل جوان و ایجاد ارزشهای صحیح اقدام کند و این موضوع به اصولی از طرف اندیشمندان جامعه و مدیران حکومتی تبیین شود به دلیل اینکه جامعه برای پیشرفت نیازمند نخبگان در زمینه های مختلف بوده تا بتوان از یک جانبه نگری ،مدرک گرایی و یاس و ناامیدی در جامعه جلوگیری کرد که با این تعاریف هر کس می تواند در کار و رشته خود نخبه شده و با ارائه افکار نو موج جدیدی ایجاد کند.
رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبه مازندران اظهار کرد: اگر به نخبگان و استعدادهای نهفته جامعه توجه ویژه ای شود و توانمندی های مردمی را به فعلیت درآوریم و این استعدادها را در بحث اقتصاد بکار بگیریم، شاهد تعالی و برون رفت از مشکل اقتصادی که از چالش های جدی کشور است، خواهیم بود. دولت و مجلس می توانند در این موارد عنوان شده و در بکارگیری نیروهای جوان و با استعداد و جامعه نخبگانی کشور به خوبی نقش ایفاء کنند.
وی گفت: از مجلس انتظار داریم از نخبگان واقعی حمایت کنند. وقتی در جامعه نخبگان واقعی درجای خود باشند ما می توانیم به اینده آن ملت امیدوارم بمانیم و روح امید واقعی را در جامعه بدمیم. جامعه نیاز به پوست اندازی دارد
تشکیل فراکسیون نخبگان و پیگیری مستمر مطالبات این قشر مهم جامعه توسط این فراکسیون در صحن مجلس، زمینه ساز استفاده عملی جوانان و نخبگان در کارآمد تر کردن ایران عزیز در گام دوم انقلاب خواهد بود.
رضائی: در باره نقص ، کمبود ها و مشکلات این بخش گفت: متأسفانه به علت مشکلات اقتصادی، کشور در همه ی سطوح اداری، آموزش و پژوهش از اولویت خارج و تأمین هزینههای جاری اداری و کشوری به اولویت اصلی مدیریتی در همه سطوح و ارکان تبدیل شده است. تأمین هزینههای پژوهش، ایجاد شرایط فرصت مطالعاتی برای پژوهشگران، تأمین تجهیزات پژوهشی و وجود دانشجویان باانگیزه و علاقهمند به لحاظ علمی از ضرورت های پیشرفت در عرصه پژوهش و فناوری است که بهتازگی در سطح وسیعی مورد غفلت واقع شده است.
وی افزود: دولت باید در اختصاص ردیف بودجه برای دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان ثمره انقلاب اسلامی و بزرگترین دانشگاه حضوری که سهم قابلتوجهی در تولید علم و پژوهش ایران اسلامی دارد، توجه جدی داشته باشد.
این مسئول گفت: باید توجه داشت که پیشرفتهای کنونی نتیجه امکانات و توجهاتی است که سالهای گذشته وجود داشته و با گذشت زمان قطعاً شاهد کاهش موفقیتها خواهیم بود. سالهاست که استادان امکان استفاده از فرصت مطالعاتی را ندارند، سالهاست که بهدلیل تحریمهای بینالمللی بسیاری از دستگاهها و تجهیزات بهروز نشده و گاه از کار افتاده است، که به دلیل اختلاف فاحش ارزش ریال و ارزهای بینالمللی شاهد فروش مواد و تجهیزات تقلبی در بازارها هستیم، سالهاست که به دلیل تأمین نشدن بودجههای پژوهشی امکان انجام تحقیقات علمی در دانشگاهها با مشکلات جدی همراه شده است، که تب مدرکگرایی منجر به حضور عمدتاً دانشجوهای غیرعلاقهمند در مقاطع ارشد و دکتری شده است، سالهاست که اختلاف فاحش درآمد در دانشگاهها بهویژه دانشگاه آزاد منجر به فعالیت استادان در شغلهای دوم شده و سهم آنان در پژوهشهای علمی را کمرنگتر کرده است. اگر برای این موارد فکری اندیشیده نشود، مطمئناً در آینده با رکود علمی در کشور مواجه خواهیم بود