پایگاه خبری تحلیلی ساری فردا ساری فردا وبسایت خبری تحلیلی شهرستان ساری
نوشته های مشابه
به گزارش ساری فردا و به نقل از خبرگزاری تسنیم از ساری، در سالهای اخیر، مازندران بهعنوان یکی از سبزترین و پربارترین استانهای کشور، با چالشهای جدی کشاورزی مواجه شده است؛ کاهش بارشها، تغییرات اقلیمی و محدودیتهای منابع آبی، شرایطی را رقم زده که کشاورزان دیگر نمیتوانند با روشهای سنتی بهراحتی تولید کنند و معیشت خود را تأمین نمایند. برنج، که روزگاری شاهکار کشاورزی استان و منبع اصلی درآمد بسیاری از خانوادهها بود، اکنون به دلیل نیاز آبی بالا و فشارهای محیطی، ریسک و هزینههای فراوانی برای کشاورزان به همراه دارد. در چنین شرایطی، کارشناسان و مسئولان جهاد کشاورزی به دنبال معرفی گزینههای جایگزین و کممصرف آب هستند که هم بتواند درآمد کشاورزان را تضمین کند و هم فشار بر منابع طبیعی را کاهش دهد.
یکی از این گزینهها، زعفران است؛ گیاهی کمآب، با ارزش اقتصادی بالا و سازگار با تغییرات اقلیمی. مهندس ملائی، معاون باغبانی و مسئول گیاهان دارویی سازمان جهاد کشاورزی مازندران، با تأکید بر ضرورت حرکت به سمت کشت محصولات کمآب، زعفران را به عنوان یکی از بهترین گزینهها معرفی میکند. به گفته وی، این محصول نه تنها درآمد بالایی در واحد سطح ایجاد میکند، بلکه میتواند به تنوع بخشی اقتصادی کشاورزان و کاهش مصرف آب کمک شایانی نماید. مزیت دیگر زعفران این است که دوره کشت آن عمدتاً در شش ماه دوم سال قرار دارد و نیاز آبی آن به طور طبیعی از طریق رطوبت و بارشهای پاییزی تأمین میشود، بنابراین فشار زیادی بر منابع آب کشاورزی وارد نمیآید.
مهندس ملائی تاکید میکند که موفقیت کشت زعفران در استان بیش از انتخاب رقم، به کیفیت پیاز و رعایت اصول فنی بستگی دارد. استفاده از پیازهای سالم و درشت، ایجاد شبکه زهکشی مناسب و انتخاب مناطق مستعد با تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد، از جمله اقدامات حیاتی برای جلوگیری از پوسیدگی گل و شیوع بیماریهای قارچی است. در حال حاضر، سطح زیر کشت زعفران در مازندران حدود ۹۰ هکتار است که عمدتاً در شهرستانهای بهشهر، گلوگاه و ساری متمرکز شده و سایر مناطق استان به صورت محدود این محصول را تجربه میکنند.
از منظر اقتصادی و توسعهای، زعفران فرصت طلایی برای کشاورزان است تا در کنار محصولات سنتی، کشت کمآببر و پر سودی داشته باشند. جهاد کشاورزی با ارائه تسهیلات یارانهای، وامهای بانکی و طرحهای اشتغالزایی روستایی، حمایتهای لازم برای توسعه کشت گیاهان دارویی، از جمله زعفران، فراهم میکند. علاوه بر این، معرفی مراکز تکثیر معتبر و پیگیری توزیع پیاز سالم، نقش مهمی در کاهش ریسک و افزایش بازدهی این محصول ایفا میکند.
با توجه به محدودیتهای منابع آبی، نیاز به محصولات کمآببر و اهمیت تنوعبخشی اقتصادی برای کشاورزان مازندران، زعفران میتواند بهعنوان یک محصول مکمل، نقش کلیدی در بهبود معیشت و توسعه پایدار استان ایفا کند. این گیاه ارزشمند، علاوه بر ایجاد درآمد، میتواند الگویی برای مدیریت بهینه منابع و سازگاری با شرایط اقلیمی باشد؛ الگویی که آینده کشاورزی مازندران را رقم خواهد زد و نشان میدهد حتی در شرایط بحران آب، راهکارهای علمی و اقتصادی برای پایداری کشاورزی وجود دارد.
برای واکاوی ابعاد مختلف این طرح، گفتگویی با مهندس ملایی، معاون باغبانی و مسئول پیگیری گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی مازندران انجام داده ایم که در ادامه از نظر میگذرانید.
تسنیم: با توجه به رطوبت بالا در مازندران، آیا کشت زعفران از نظر علمی و اقتصادی در استان مازندران توجیه پذیر است؟
با توجه به تغییرات اقلیمی، کمبود منابع آبی و محدودیتهای مصرف آب در استان، ضروری است به سمت کشت گیاهان کم آب بر حرکت کنیم. زعفران با نیاز آبی بسیار کم، یکی از گزینه های مناسب برای کشت در مازندران است. از نظر اقتصادی نیز این محصول به دلیل ارزش بالا و نیاز آبی کم در مقایسه با محصولاتی مانند برنج، کاملاً توجیه پذیر است.
کشت زعفران میتواند درآمد بیشتری در واحد سطح ایجاد کند و به تنوع بخشی اقتصادی کشاورزان و کاهش مصرف آب کمک شایانی نماید. همچنین، از آنجا که دوره کشت زعفران در شش ماه دوم سال (از پاییز تا ابتدای بهار) قرار دارد، نیاز آبی آن از طریق رطوبت و بارانهای پاییزی تأمین میشود. علاوه بر زعفران، گیاهان دیگری مانند گل محمدی و سیاهدانه و… نیز به دلیل نیاز آبی کم، برای کشت در مازندران مناسب هستند.
تسنیم: کدام شهرستانهای مازندران برای کشت زعفران مناسب هستند؟
مناطق کوهپایهها نیمه خشک، ارتفاعات ییلاقی و مناطقی با رطوبت کمتر، اولویت اول برای کشت زعفران هستند. در مقابل، مناطق جلگه ایی و دشتها برای این کشت مناسب نیستند. در حال حاضر، سطح زیر کشت زعفران در مازندران حدود ۹۰ هکتار است که عمده آن در شهرستانهای بهشهر (۷۰ هکتار)، گلوگاه (۱۰ هکتار) و ساری (۱۰ هکتار) متمرکز شده است. سایر شهرستانها نیز به صورت محدود در حال کشت زعفران هستند.
به طور کلی، هر منطقه که از بارانهای پاییزه در امان باشد و دارای زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و خشک باشد، برای کشت زعفران مناسب است.
تسنیم: آیا ارقام خاصی برای کشت زعفران در مازندران معرفی شده است؟
هنوز رقم رسمی و ثبتشدهای برای مازندران معرفی نشده است و از ارقام متداول و پرمحصول ایرانی که در سایر استانها کشت میشود، استفاده میگردد.
نکته مهمتر از انتخاب رقم، استفاده از پیازهای سالم، درشت و عاری از بیماری است. پیاز زعفران معمولاً از استانهای اصلی مانند خراسان تأمین میشود.
تسنیم: برای موفقیت در کشت زعفران در مازندران، چه اقداماتی ضروری است؟
ایجاد شبکه زهکشی عمیق و کارآمد در مزرعه پیش از کشت، امری حیاتی است تا آب در پای بوته ها راکد نماند. از نظر خاک، مازندران دارای مرغوبترین خاک در مقایسه با سایر استانهاست و از نظر حاصلخیزی، هم برای پرورش پیاز زعفران و هم برای تولید زعفران، شرایط مطلوبی دارد.
تسنیم: آفات و بیماریهای شایع زعفران در مازندران چیست و چگونه مدیریت میشوند؟
با توجه به مرغوبیت خاک استان، آفت خاصی که کشت زعفران را تهدید کند، مشاهده نشده است. با این حال، استفاده از پیاز سالم و عاری از بیماری، اصلی ترین راه پیشگیری از بروز مشکلات است.
تسنیم: آیا جهاد کشاورزی تسهیلات یا طرح های ویژه ایی برای توسعه کشت زعفران ارائه میدهد؟
بله، زعفران زیرمجموعه طرح توسعه کشت گیاهان دارویی قرار میگیرد. جهاد کشاورزی استان نیز تسهیلات یارانه ای و وامهای بانکی در قالب طرحهای اشتغالزایی روستایی برای توسعه کشت های جایگزین و کم آب برازجمله کشت زعفران، ارائه میدهد. برای دریافت جزئیات بیشتر، کشاورزان میتوانند به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خود مراجعه کنند.
تسنیم: آیا جهاد کشاورزی پیاز مرغوب زعفران را در اختیار کشاورزان قرار میدهد؟
جهاد کشاورزی به طور مستقیم فروشنده پیاز نیست، اما به عنوان ناظر و معرفی کننده عمل میکند. این سازمان مراکز تکثیر معتبر در استانهای دیگر را به کشاورزان معرفی میکند یا در طرحهای خاص، با نظارت خود، پیاز سالم توزیع مینماید.
تسنیم: بزرگترین چالش کشت زعفران در مازندران چیست و راه حل پیشنهادی شما چیست؟
مهندس ملائی: بزرگترین چالش، همزمانی باران های پاییزه با فصل گلدهی و خطر پوسیدگی گل و شیوع بیماریهای قارچی است و اگر کشاورزان در مناطق مستعد و با رعایت الگوی اصلاح شده زعفران کشت کنند، این چالشها قابل مدیریت خواهند بود و می توان گفت اصلا چالشی نخواهیم داشت.
تسنیم: آینده کشت زعفران در مازندران را چگونه ارزیابی میکنید؟
آینده کشت زعفران در مازندران مثبت و در حال رشد است. با توجه به بحران آب و نیاز به توسعه کشتهای کم آببر، زعفران پتانسیل بالایی دارد. این محصول هرگز جایگزین کامل محصولات سنتی مانند برنج نخواهد شد، اما میتواند به عنوان یک کشت مکمل سودآور در تناوب زراعی و بهبود معیشت کشاورزان نقش مهمی ایفا کند.
انتهای پیام/
